Προγραφικές ασκήσεις: τι είναι και πώς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά


Είναι συχνό εκπαιδευτικό φαινόμενο, πολλά παιδιά να δυσκολεύονται με τη γραφή στις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Πίσω από αυτή τη δυσκολία κρύβεται η ελλιπής κατάκτηση των βασικών δεξιοτήτων προγραφής όπως η απόσταση των γραμμάτων, το μέγεθος και η ευθυγράμμιση, οι οποίες είναι απαραίτητες για την ομαλή μετάβαση του παιδιού στο δημοτικό. Πολλοί αναπτυξιολόγοι, εκπαιδευτικοί και εργοθεραπευτές θεωρούν τη γραφή ως μία αρκετά πολύπλευρη και πολύπλοκη ικανότητα που απαιτεί ιδιαίτερη προσπάθεια και αναπτυγμένες δεξιότητες. Για παράδειγμα, προκειμένου να γράψει ένας άνθρωπος πρέπει πρώτα να φέρει στη μνήμη του και να αναπαραστήσει το σχήμα και τη μορφή ενός γράμματος. Στη συνέχεια, πρέπει να εφαρμόσει τις κατάλληλες κινητικές εντολές προκειμένου να σχεδιάσει το γράμμα πάνω στο χαρτί. Όσο πιο δύσκολο και περίπλοκο είναι ένα γράμμα τόσο πιο απαιτητική είναι και η διαδικασία της γραφής.

Στη χώρα μας, τα προβλήματα  που αφορούν τη γραφοκινητικότητα του παιδιού αυξάνονται συνεχώς τα τελευταία χρόνια με ολοένα και περισσότερα παιδιά να εμφανίζουν δυσκολίες στη γραφή και στο σχηματισμό προτάσεων. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πολλά παιδιά δεν έχουν ισορροπήσει πλήρως τις μυϊκές τους δυνάμεις προκειμένου να χειριστούν με ευλυγισία κάθε άρθρωση του χεριού τους κατά τα χρόνια που φοιτούν στο νηπιαγωγείο. Επομένως, η συχνή εξάσκηση, η επιμονή και οι προγραφικές ασκήσεις κρίνονται απαραίτητα συστατικά για τη σωστή ανάπτυξη της γραφοκινητικότητας του παιδιού.

Σύμφωνα με μία έρευνα της Claire Heffron το 2016 η εκμάθηση των γραμμάτων πρέπει να έχει μία συγκεκριμένη κλίμακα δυσκολίας για τα παιδιά έτσι ώστε να διευκολυνθεί η μετάβαση τους στα διάφορα γράμματα του αλφαβήτου και στο σχηματισμό λέξεων. Πιο συγκεκριμένα:

  1. Το παιδί έρχεται σε επαφή με κεφαλαία γράμματα, με κύκλους και ευθείες (Γ, Ε, Η, Ι, Ο, Θ).
  2. Στη συνέχεια, γνωρίζει τα γράμματα με λοξές γραμμές (Α, Δ, Λ,Χ).
  3. Το επόμενο στάδιο περιλαμβάνει γράμματα με πιο περίπλοκο σχηματισμό (Β, Μ, Ν, Κ, Σ).
  4. Αφού καλύψει όλα τα κεφαλαία γράμματα μπορεί να περάσει στα πεζά προκειμένου να μάθει να ευθυγραμμίζει τα γράμματα πάνω στο χαρτί.
  5. Κατόπιν, μπορεί να ασχοληθεί με τους αριθμούς.
  6. Πλέον μπορεί να είναι σε θέση να σχηματίζει λέξεις.
  7. Τέλος, αν έχουν προηγηθεί όλα αυτά, το παιδί θα μπορέσει να σχηματίζει προτάσεις μέχρι το τέλος της Α΄ Δημοτικού.

Για να επιτευχθεί το παραπάνω σχεδιάγραμμα είναι αρκετά σημαντικό τα παιδιά να εισαχθούν και να εξασκηθούν στις προγραφικές ασκήσεις, έτσι ώστε να συνηθίσουν στη γραφή των αριθμών και των γραμμάτων. Όταν ένα παιδί έχει αναπτυχθεί αρκετά σε οπτικό, αισθητηριακό, κινητικό και οπτικοακουστικό επίπεδο, μπορούμε να πούμε  ότι έχει καλύψει το μεγαλύτερο φάσμα των προγραφικών δραστηριοτήτων. Μερικά παραδείγματα προγραφικών ασκήσεων αποτελούν:

  • Η αντιγραφή απλών σχημάτων (κάθετες-τεμνόμενες-διαγώνιες γραμμές, τρίγωνα, τετράγωνα, κύκλοι). Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που μπορούν να αντιγράψουν απλά σχήματα θα είναι σε θέση να σχηματίσουν πιο εύκολα ένα γράμμα από τα παιδιά που δυσκολεύονται με την αντιγραφή σχημάτων.
  • Η σύνδεση 2 σημείων. Ζωγραφιές που επικεντρώνονται στην ένωση σημείων όπως είναι οι κουκίδες, μπορούν να βελτιώσουν τον οπτικοκινητικό συντονισμό των παιδιών.
  • Οι ασκήσεις που περιλαμβάνουν έναν λαβύρινθο. Αρχικά, με την παρότρυνση του δασκάλου ένα παιδί μπορεί να αρχίσει να σχηματίζει το δικό του λαβύρινθο σε ένα χαρτί. Στη συνέχεια, οι ασκήσεις μπορούν να συμπεριλάβουν έναν ήδη διαμορφωμένο λαβύρινθο όπου το παιδί θα κληθεί να βρει τη λύση του. Με αυτές τις ασκήσεις θα εξασκηθεί στην εναλλαγή των κατευθύνσεων.
  • Ο σχηματισμός σπιτιών ή καραβιών. Ο σχεδιασμός ενός σπιτιού μπορεί να βοηθήσει το παιδί να κατανοήσει διάφορα γεωμετρικά σχήματα όπως το τετράγωνο και το τρίγωνο, ενώ παράλληλα θα εξασκηθεί στις κάθετες και τις λοξές γραμμές. Το καράβι αντίστοιχα θα ενισχύσει την ικανότητά του στο σχεδιασμό γραμμών. Γενικότερα, σχήματα από την καθημερινότητα προσελκύουν το ενδιαφέρον των παιδιών, καθώς τους είναι πιο εύκολο να τα αναπαραστήσουν στο μυαλό τους και να τα σχεδιάσουν στο χαρτί.
  • Η ενασχόληση του παιδιού με κατασκευαστικές ασκήσεις. Οι ασκήσεις αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν τρισδιάστατα και δυσδιάστατα αντικείμενα (κύβοι, ξυλάκια ή κατασκευές από πλαστελίνη). Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά θα αποκτήσουν δεξιότητες και ακρίβεια στα χέρια τους, κάτι που θα τα οδηγήσει στον ευκολότερο σχηματισμό των γραμμάτων.
  • Η σωστή χρήση της γραφικής ύλης. Καλό θα ήταν τα παιδιά να αρχίσουν να γράφουν με μαρκαδόρους ή κηρομπογιές. Στη συνέχεια μπορούν να περάσουν στη γραφή με μεγάλα μολύβια και τέλος στο μολύβι και τις ξυλομπογιές.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται.