Η πρώτη μέρα στα θρανία σηματοδοτεί το τέλος των καλοκαιρινών διακοπών αλλά και την έναρξη μίας καινούριας πραγματικότητας για το παιδί. Ο αποχωρισμός από τη γονεϊκή φροντίδα και αγκαλιά, ο φόβος του αγνώστου και η περιήγηση σε ένα νέο, ξένο και πρωτόγνωρο περιβάλλον δημιουργεί έναν κυκεώνα συναισθημάτων στο παιδί γεμίζοντας το με άγχος και αρνητικές σκέψεις. Παράλληλα, η συνειδητοποίηση ότι αναγκάζεται να απωλέσει την προσοχή και την αίσθηση μοναδικότητας που είχε στο σπίτι, σε συνδυασμό με το σχολικό κάλεσμα για ατελείωτη γνώση και εργασίες, επιδεινώνουν δραστικά την συναισθηματική του φόρτιση. Το άγχος του αποχωρισμού εκφράζεται με ποικίλους και ξεχωριστούς τρόπους από κάθε παιδί. Η άρνηση του πρωινού ξυπνήματος, η «μάχη» που ακολουθεί προκειμένου να ετοιμαστεί, τα ξεσπάσματα θυμού και η ελλιπής συμμετοχή στην τάξη είναι μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα που απορρέουν από την κατάρρευση της καλοκαιρινής ξεγνοιασιάς.
Κάθε αρχή, λοιπόν, και δύσκολη με τον χρόνο προσαρμογής του παιδιού στις νέες καταστάσεις να είναι διαφορετικός: από λίγες μέρες μέχρι εβδομάδες. Βέβαια, ας μην ξεχνάμε πως άλλος ένας προσωπικός άθλος για τα παιδιά αποτελεί η μετάβαση από το ένα σχολείο στο άλλο, όπως για παράδειγμα από τον παιδικό σταθμό στο νηπιαγωγείο και από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό. Επίσης, ένα παιδί μπορεί να κληθεί να αλλάξει σχολείο και γειτονιά για επαγγελματικούς λόγους των γονιών του. Και στις δύο περιπτώσεις η αλλαγή κλονίζει ψυχικά ένα παιδί και το γεμίζει με αβεβαιότητα και αγωνία για την επόμενη μέρα. Η προσωπικότητα ενός παιδιού διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο προσαρμοστικό πλαίσιο της νέας πραγματικότητας, ενώ έρευνες υποστηρίζουν ότι το 80% των παιδιών παρουσιάζουν δυσκολίες προσαρμογής κατά τον πρώτο μήνα φοίτησης στο σχολείο. Επομένως, οι σωστοί χειρισμοί και η υπομονή αποτελούν τους καλύτερους συμμάχους μπροστά σε αυτή τη δύσκολη δοκιμασία για ένα παιδί.
Συμβουλές για την ομαλή μετάβαση και προσαρμογή των παιδιών στο σχολικό περιβάλλον
- Αρχικά, μπορείτε να πραγματοποιήσετε μαζί με το παιδί μερικές επισκέψεις γνωριμίας στο σχολείο προτού ξεκινήσει για να εξοικειωθεί με το χώρο αλλά και για να έρθει σε μία πρώτη επαφή με τους εκπαιδευτικούς του σχολείου.
- Η συνοδεία του παιδιού την πρώτη ημέρα στο σχολείο από τον γονέα κρίνεται εξαιρετικά σημαντική, με αυτό τον τρόπο θα αποκτήσει θάρρος και θα αισθανθεί άνετα. Επιπλέον, μπορείτε να του γνωρίσετε και άλλα παιδιά που φοιτούν στο ίδιο σχολείο, ώστε να έχει τουλάχιστον μερικά γνώριμα πρόσωπα τις πρώτες ημέρες στην τάξη.
- Η έναρξη της σχολικής χρονιάς καλό θα ήταν να αντιμετωπίζεται από τους γονείς με έντονο ενθουσιασμό και χαρούμενη διάθεση, σαν το ξεκίνημα μίας γιορτής. Συγχρόνως, η επιλογή των σχολικών ειδών που συνοδεύονται από τους αγαπημένους ήρωες των παιδιών μπορούν να τους γεμίσουν με χαμόγελα και ανυπομονησία για τη νέα αρχή.
- Διαμορφώστε τον χώρο του γραφείου και της μελέτης του με χαρούμενα χρώματα, τα απαραίτητα σχολικά αναλώσιμα και αφίσες με τα αγαπημένα του καρτούν.
- Δείξτε επιείκεια και κατανόηση αν το παιδί σας δυσκολεύεται τις πρώτες μέρες στο σχολείο. Σε αυτό το δύσκολο χρονικό διάστημα, καλό θα ήταν να αφιερώσετε περισσότερο χρόνο μαζί του στο σπίτι έτσι ώστε να αντιμετωπίσετε μαζί τις ανησυχίες του και το άγχος που το έχει κατακλύσει.
- Συζητήστε μαζί του καθημερινά και αφουγκραστείτε τους προβληματισμούς και τους φόβους του.
- Αναφερθείτε με ενθουσιασμό για τα θετικά που μπορεί να αποκομίσει το παιδί σας από το σχολείο (ομαδικά παιχνίδια, ενδιαφέροντα μαθήματα, νέοι φίλοι).
- Μιλήστε μαζί του αναφερόμενοι στις δικές σας εμπειρίες από το σχολείο. Μη διστάσετε να του εκμυστηρευτείτε το άγχος και το αίσθημα φόβου που νιώσατε και εσείς τις πρώτες μέρες έτσι ώστε να αισθανθεί οικειότητα και να ανακουφιστεί από τις άσχημες σκέψεις. Με αυτό τον τρόπο θα εκλάβει ότι η πρώτη μέρα στο σχολείο είναι κάτι φυσιολογικό που όλοι θα περάσουν κάποια στιγμή στη ζωή τους.
- Δημιουργήστε μία ρουτίνα με κανόνες και αρχές προκειμένου να εξοικειωθεί το παιδί με την τήρηση ενός προγράμματος.
- Απαντήστε σε όλες τις απορίες και τις ερωτήσεις του, ενώ μην παραλείψετε να του αναλύσετε το συγκεκριμένο πρόγραμμα που οφείλει να ακολουθεί καθημερινά.
- Ενισχύστε την αυτοπεποίθηση και τη διάθεση του παιδιού σας με κάθε τρόπο, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις ικανότητες και τις επιτυχίες του.
- Ενθαρρύνετε το παιδί να πάρει μέρος σε εξωσχολικές δραστηριότητες ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις δυνατότητες του προκειμένου να απελευθερωθεί από το άγχος του σχολικού περιβάλλοντος.
- Η συχνή επικοινωνία με τους εκπαιδευτικούς αποτελεί αναγκαιότητα προκειμένου να χτιστούν σταδιακά τα θεμέλια της νέας του πραγματικότητας.
- Διαμορφώστε την καθημερινότητα του έτσι ώστε να αποκτήσει διασκεδαστικό και ψυχαγωγικό χαρακτήρα, ενώ μην ξεχνάτε να επιβραβεύετε το παιδί σας με κάθε επίτευγμα και κατόρθωμά του.
- Τέλος, θα μπορούσατε να μοιραστείτε τους προβληματισμούς και τις σκέψεις σας με έναν σύμβουλο-ψυχολόγο, ώστε να σας κατευθύνει με τον κατάλληλο τρόπο.